Het onderwerp komt bij mij regelmatig langs de laatste tijd. Vergeven. Iemand vergeven of vergeven worden. Iets waarvan we soms denken dat het nodig of zelfs noodzakelijk is. Iets dat uitzicht geeft op betere tijden, het lijden beëindigd, iets wat de gemoederen zal bedaren.
Zo kwam mij thuis een verhaal (ik geloof van een netflix-docu) ter ore over een meisje dat, samen met haar kersverse vriendje, haar familie had omgebracht. De poging bij haar vader was alleen ‘mislukt’, de man had het overleefd! Meisje en vriendje opgepakt. Maar wat hier thuis minstens net zoveel verbazing wekte als de familiemoorden zelf, was de houding van de vader. Hij had het zijn dochter namelijk vergeven en zocht haar nota bene ook nog in de gevangenis op. Dat was niet te bevatten!!
Vergeven wordt vanuit twee kanten ervaren: Er wordt jou door iemand iets aangedaan. Dan komen er vaak nogal wat emoties langs. Soms kunnen deze emoties je zelfs verteren en je zou kunnen denken dat je verlicht wordt op het moment dat je de ander vergeeft wat hij je heeft aangedaan. Maar dat is, door al die emoties, vaak erg moeilijk, dus lang niet altijd voor iedereen weggelegd.
De andere kant is dat je zelf iemand iets hebt aangedaan en denkt dat je hiervoor vergeven zou moeten worden. Dan komt er dus voor jou, als de schuldige, rust en kunnen jullie samen weer fijn verder.
Maar is dat vergeven wel zo’n goed idee?
Simpel gezegd betekent het dit: Iemand heeft jou iets aangedaan en dat heeft je iets gekost (namelijk de feitelijke consequenties en al die emoties). Daarna zou je de ander nóg iets moeten geven, namelijk het vrijmaken van zijn schuldgevoel, door te zeggen “ik vergeef je”. Daarmee geef je dus twee keer iets en daarmee komt de ander ook twee keer bij jou in de schuld te staan. Daar wordt de situatie vaak niet beter van. Of van de andere kant bekeken: Wanneer je iemand pijn hebt gedaan, zou je dit misschien graag ongedaan willen maken door te worden vergeven. En daarmee vraag je twee keer iets van de ander.
Op de onderlaag werkt dit alleen niet zo. Daar is de balans in geven en nemen belangrijk en het erkennen van wat er is gebeurd. Het is waarschijnlijk met een reden gebeurd en misschien zelfs wel in het belang van de ander of van jou. Wat je kunt doen is juist je schuld nemen en de verantwoordelijkheid dragen voor wat er gedaan of gezegd is. “Het spijt me” is natuurlijk passend bij deze situatie en het is aan de ander of deze erkenning voldoende is om de relatie in stand te houden. Je schuld nemen is nu juist wat kracht geeft! (Daarover meer in mijn eerdere blog Het lieve-kleine-meisje en al haar schuldgevoelens)
Iets dat in het systemische werk ook vaak terug komt, is dat mensen vinden dat hun ouders het niet goed hebben gedaan. Dit kan het levensgeluk flink in de weg staan. De vraag is: Heb je dan als kind je ouders te vergeven? Nee! Je bent namelijk niet in de positie om te vergeven. Het is gegaan zoals het is gegaan en dat heb je enkel te erkennen. Erkennen maakt krachtig en zorgt voor ontspanning en rust. Ouders hebben binnen hun mogelijkheden, met hun persoonlijkheid, karakter en verleden dát gegeven dat ze konden geven. Als je als kind het gevoel zou hebben je ouders te moeten vergeven, zou je als het ware op de hoge stoel van de rechter gaan zitten, met je hamer slaan en ze verlossen van hun schuld. Maar wie ben jij? (Misschien ook wel een ouder die soms worstelt met het gedrag van je kinderen…!?) Vergeven zou hetzelfde zijn als oordelen of vanuit jouw behoeften bepalen wat de ander jou had moeten geven.
Vergeven en erkennen zijn dus twee verschillende dingen. Zeg tegen de ander (innerlijk of werkelijk) dat er is gebeurd wat er is gebeurd. Dat je daar niets meer aan verandert, maar dat je het accepteert of dat je er verantwoordelijkheid voor neemt en dat het je spijt (als dat zo is!) en pas dan kun je het ook laten rusten. Voor beiden partijen een betere optie, waarbij beiden trots rechtop kunnen blijven staan.
Wil jij kijken naar een vraagstuk met dit thema? Heb je last van verdriet, boosheid of schuldgevoelens? Heb je het gevoel dat je iemand iets moet vergeven of worstel je met gevoelens omdat je iemand pijn hebt gedaan? Laat mij je begeleiden tijdens een opstelling! Neem contact met me op 06-34236745 of mail me via info@praktijkkijk.nl
